Monumentum | Deel juist nú jouw verhaal.

about
work
contact
More

monumentum

Oorlogsbeelden... Ik zie ze voor mijn ogen, vanuit de familie verhalen:

Mijn oom, 10 jaar, staat op de brug en ziet onder zich een groep Duitsers marcheren. Hij buigt zich voorover en spuwt heel hard over de reling. Loopt dan hard weg.

Mijn moeder met haar broers en zussen boven aan de trap bij een inval van de Duitsers. Ze zijn op zoek naar een radio die opa zou hebben. Een Duitse soldaat staat met zijn hand op het bed en kijkt om zich heen...onder zijn hand de radio...

Mijn moeder als klein meisje van Utrecht naar Enter, de Achterhoek, om daar bij boeren de hongerwinter door te brengen. Grote ogen bij het zien van koeien.

Mijn vader, vluchtend uit Breda, met een massa mensen nadat de ramen bij een bombardement in de wieg van zijn zusje vielen…

Ingezonden door: Carolien van Dalsum

De foto is er een van mijn moeder als 12-jarig meisje, zielsgelukkig met Eindhoven vlag op onze Bevrijdingsdag 18 September 1944. Niet wetend, dat er de dag erop nog een verrassingsaanval van Duitse kant zou komen, die nog heel veel onschuldige slachtoffers zou eisen.
Haar oorlogstijd was heftig, mijn opa - glasblazer door Philips naar Eindhoven gehaald uit Oostenrijk - zat in het verzet, werd gezocht dus op de vlucht, terwijl mijn oma en moeder lange tijd om die reden opgesloten hebben gezeten in een kelder van het dichtgetimmerde huis. Zij bleven in leven door af en toe zorgende buren. Operation Oyster heeft mijn moeder persoonlijk meegemaakt vanwege de luchtaanvallen, zij was buiten op dat moment. Toen de rook weg trok, lag zij op een net omgekomen jongetje van haar eigen leeftijd.
Haar leven was getekend door trauma's, achtervolgden haar.
De oorlog heeft haar sporen en wonden achtergelaten....

Ingezonden door: Irene Fuchs

Mijn vader (Piet van den Hurk) was woonachtig in Valkenswaard en bij hem thuis zaten 2 Engelse parachutisten ondergedoken. Deze mannen zijn altijd een deel van onze familie blijven innemen en tot hun dood in contact gebleven met ons.
Ze werden door ons als oom aangesproken. Oom Erik en oom Robert...

Ingezonden door: Tonnie Offenbach

Op mijn 17de deed ik vakantiewerk bij de openlucht fietsenstalling bij het winkelcentrum Woensel. Vol in de zomer, 30 graden. Op een gegeven moment komt er een oude man aangelopen naar het hek en pakt deze vast. Man was helemaal in pak en hoed op. Ik ben naar meneer gelopen en heb hem gevraagd of hij wilde zitten, hierop een stoel in de schaduw gezet bij mijn werkplekje en heb de man een bekertje water aangeboden. Meneer was behoorlijk aan het hijgen en aan het zweten. Na verloop van tijd met de man aan de praat geraakt en ik vroeg hem of hij vaker een wandeling maakte door de stad. Ineens uit het niets vertelde hij dat hij 4 x per week naar het ziekenhuis moest voor controles en tests en dit al zijn leven lang. Vond het moeilijk om te vragen naar de reden maar heb het toch gevraagd… toen keek hij om of er niemand aan kwam en vertelde toen; toen ik erg jong was woog ik 120 kilo en was 2 meter lang… ik was erg sterk en groot. Nu niet meer dan een oude man. Ik heb vastgezeten in Duitsland en ik weet niet of je wel eens van Dr. Mengele heb gehoord maar daar moest ik voor werken. Ik vertelde dat ik daar zeker van gehoord en gelezen heb en eigenlijk sprongen de tranen me al in de ogen en was helemaal gebiologeerd door de man. Ik moest kijken naar de experimenten die hij deed op kinderen, vrouwen en meer. Ik kon niks doen, durfde niks te doen.. omdat ik zo groot en sterk was moest ik de lijken van zijn experimenten weghalen elke keer, soms dragen soms in een kruiwagen of diverse lijken in en kruiwagen. Hij heeft ook bij bepaalde dingen gedaan op en in mijn lichaam.. ik was een beest zo sterk en daarom heb ik het denk ik overleefd. Ik wist niet goed waar ik moest kijken en wat ik dacht, maar alles wat de man vertelde ging in mijn lijf en hoofd zitten en is nooit meer weggegaan. Heb de man rustig laten zitten en nog een water aangeboden en daarna met een hand afscheid genomen. De verhalen over oorlog e.d. ken je van de boeken, films, documentaires maar persoonlijk horen is nog intenser. Heel heftig. In Oeganda heb ik vele verhalen gehoord over de kindsoldaten, de ontvoeringen, de oorlogsvluchtelingen.. zo vreselijk aangrijpend. de ziekste bedenkingen die zijn werkelijkheid en die hebben mensen mij verteld en hebben dit gedeeld. Deze blijven altijd in mijn hart, de mensen en de verhalen.

Ingezonden door Wijnant Menschaart

Czeslawa Kwoka Poolse katholiek, 14 jaar oud.
Overleden op 18 februari 1943 in Auschwitz met een fenol injectie in het hart. Kort voor de executie werd ze gefotografeerd door de gevangene Whenm Brasse, die getuigde tegen de beul van Czeslawa, een vrouw die voor de foto haar in het gezicht sloeg, zoals te zien is door het hematoom op haar lip. Laten we gewoon het gezicht zien van een doodsbang klein meisje, dat hun taal niet eens kon spreken en die haar moeder een paar dagen eerder had verloren. Zij was een van de ongeveer 250.000 kinderen en minderjarigen geëxecuteerd in Auschwitz-Birkenau.
De foto, oorspronkelijk zwart-wit bij de O swi cimcim Memorial, is ingekleurd door professioneel Braziliaanse fotograaf Anna Amaral, die onder de indruk was van de foto van Czeslawa en besloot deze kleurrijk en beschikbaar te maken voor iedereen.
Zodat iedereen het weet en niemand het vergeet.

Deze foto stond op mijn netvlies en daar zal het altijd blijven.

Ingezonden door: Marieke van den Hurk

Het beeld komt van een verhaal van mijn moeder. In 1939 vertrok mijn opa naar Indië als sergeant stoker op de HrMs Tromp. Het schip en daarop mijn opa heeft de oorlog overleefd, als een van de zeer weinigen van de Nederlandse Marine. In mei 1945 was Breezand, waar het gezin als vluchtelingen woonde ook bevrijd. Pas ergens in de zomer kwam een Canadese legertruck de dijk afrijden en stopte bij de boerderij waar oma en de kinderen nog steeds op de bollenzolder woonden. Ik zie het beeld voor me van de vrachtwagen die daar stopte en de klep achter, die openzwaaide. Er sprongen 2 mannen in battledress uit. Een lange en een korte. Mijn moeder herkende ze niet maar rende toch op de mannen af. De langste van de twee opende zijn armen. Dat was dus haar vader… Op dat moment was de oorlog voor haar voorbij.

Ingezonden door: G. (Bert) van der Molen

In Konzentrationslager Herzogenbusch, beter bekend als kamp Vught, werden op 6 en 7 juni 1943 bijna 1300 kinderen op transport gesteld, de meeste vergezeld door hun moeders, soms met vaders, soms alleen. Een paar dagen later is nagenoeg iedereen in vernietigingskamp Sobibor door vergassing om het leven gebracht. Het is een uitzonderlijk gruwelverhaal uit de Holocaust.

Soldaten. Toen op 10 mei 1940 nazi-Duitsland ons land binnenviel, beschikte het Nederlandse leger over zo'n 380.000 militairen en duizenden opgeroepen burgers. Ruim 16.000 van deze soldaten stierven tijdens de oorlog tijdens gevechten of in krijgsgevangenschap.

De Holocaust in Nederland was de uitvoering in Nederland van de doelstelling van nazi-Duitsland om de Joden te deporteren en vervolgens systematisch te vermoorden. De meeste Joden in Nederland werden gedeporteerd naar vernietigingskampen in Polen om daar vergast te worden.

Arthur Seyss-Inquart (Duits: Seyß-Inquart), geboren als Artur Zajtich (Stannern, 22 juli 1892 – Neurenberg, 16 oktober 1946), was een Oostenrijks jurist en nazipoliticus. Hij behoorde aanvankelijk tot de 'gematigde' vleugel van de Oostenrijkse nazi's, maar later ontpopte hij zich, als Rijkscommissaris van Nederland in het bezette Nederland, tot een extremistische hardliner.
Seyss-Inquart bevond zich onder de 22 belangrijke oorlogsmisdadigers die tijdens het Proces van Neurenberg werden berecht. Hij werd op 1 oktober 1946 schuldig bevonden aan oorlogsmisdrijven en misdaden tegen de mensheid, en ruim twee weken later ter dood gebracht.

Joodse Amsterdammers worden onder schot gehouden op het Jonas Daniël Meijerplein in Amsterdam. De man met zijn handen omhoog net rechts van het midden van de foto is Meier Vieijra, een van de 427 Joodse mannen die op 22 en 23 februari 1941 werden opgepakt.

Arbeit macht frei is een spreuk die boven de toegangspoorten van de nationaalsocialistische concentratiekampen en vernietigingskampen stond. De spreuk laat zich het best vertalen als 'arbeid bevrijdt'. Alleen in kamp Buchenwald stond Jedem das Seine boven de poort.
De spreuk is de titel van een in 1873 gepubliceerde roman van Lorenz Diefenbach genaamd Arbeit macht frei: Erzählung von Lorenz, waarin gokkers en oplichters de eeuwige deugd bereiken door arbeid. De uitdrukking werd ook in het Frans gebruikt door de Zwitser Aguste Forel (Le travail rend libre!) in zijn werk Fourmis de la Suisse (1920). De spreuk werd al sinds 1933 door de nazi's gebruikt.
Oorspronkelijk was de spreuk niet zozeer cynisch als wel belerend bedoeld.

Sovjet-Unie, augustus 1939, Op 23 augustus 1939 wordt in het Kremlin van Moskou een niet-aanvalsverdrag tussen het Duitse Rijk en de USSR ondertekend. Na de ondertekening heeft J.W. Stalin en de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Joachim von Ribbentrop (rechts).

De atoombomaanvallen op Hiroshima en Nagasaki zijn twee luchtaanvallen met atoombommen die in 1945 door de Amerikaanse luchtmacht zijn uitgevoerd. Op 6 augustus werd de Japanse havenstad Hiroshima gebombardeerd en op 9 augustus de stad Nagasaki. Kort daarna capituleerde het Japans Keizerrijk onvoorwaardelijk. Hiermee kwam een eind aan de Tweede Wereldoorlog. Tevens leidden de capitulatie van Japan tot de onafhankelijkheid van de Aziatische landen die Japan tijdens de oorlog had veroverd.
Eind 1945 waren als gevolg van de aanvallen circa 250.000 mensen om het leven gekomen. Als gevolg van stralingsziekte en kanker zouden nog enige honderdduizenden slachtoffers zijn gevallen.

Van 1942 tot 1945 was de relatie tussen premier Winston S. Churchill en generaal Dwight D. Eisenhower die van senior tot junior. Eisenhower was de hoogste militaire leider ter plaatse van wat in 1944 de dominante macht was in de Anglo-Amerikaanse alliantie. Churchill was het hoofd van de Britse regering. Het was een relatie die Eisenhower niet kon negeren, en Churchill vergat het nooit.

Acht jaar na de Tweede Wereldoorlog werd Eisenhower president, terwijl Churchill weer premier was. De formele en feitelijke aard van hun relatie is nu verschoven. In protocol waren ze ongeveer gelijk, hoewel Ike zowel staatshoofd als regeringsleider was. Churchill leidde nu echter een natie die een ernstige relatieve achteruitgang van militaire, economische en politieke kracht had geleden. En met het ouder worden, had Churchill zichzelf afgewezen.

Op Churchills tachtigste verjaardag noemde Eisenhower hem onder degenen waarvan hij dacht dat ze groots waren geworden. Hij zei dat Churchill deze kwaliteiten had: "Visie, integriteit, moed, begrip, de kracht van articulatie ... en diepzinnigheid van karakter." Churchill 'kwam het dichtst in de buurt van het vervullen van de vereisten van grootsheid van elk individu waaraan ik tijdens mijn leven heb voldaan. Ik heb fijnere en grotere karakters gekend, wijzere filosofen, meer begripvolle persoonlijkheden "- maar hij kon geen grotere man noemen." 1 De grote man waarnaar Eisenhower verwees, was natuurlijk Churchill de oorlogsleider, niet Churchill de naoorlogse premier.

Opstand in het getto van Warschau (Polen) - Foto van Jürgen Stroop Verslag aan Heinrich Himmler uit mei 1943. Een van de meest iconische foto's van de Tweede Wereldoorlog.

Nazi propaganda archive photo: Members of the League of German Girls wave Nazi flags in support of the German annexation of Austria. Vienna, Austria, March 1938. Photo: USHMM

Bernard Montgomery (Kennington (Groot-Londen, Engeland), 17 november 1887 – Alton (Hampshire, Engeland), 24 maart 1976) was een Britse veldmaarschalk, generaal en bedenker van Operatie Market Garden.

Fotograaf Alfred Eisenstaedt nam deze foto op Time Square op Victory against Japan Day ("V-J Day"), 14 augustus 1945. Matroos George Mendonsa zag tandartsassistente Greta Zimmer Friedman voor het eerst tijdens de viering op V-J Day. Hij greep haar vast en kuste haar. Deze foto zou een van de bekendste in de geschiedenis worden, maar zou ook tot controverse leiden. Veel vrouwen hebben in de loop der jaren beweerd de verpleegster te zijn, sommigen beweren dat het een moment zonder instemming uitbeeldt, zelfs seksuele intimidatie.

Hij had haar zo gemist in het kamp. En terug in Nederland was ze er ook niet. Maar nu kan Sieg Maandag zijn moeder Keetje weer in de armen sluiten, samen met zijn zusje Henneke. Dat de drie elkaar weer hebben gevonden heeft alles te maken met een inmiddels beroemde foto van Sieg.
Het is een foto die veel Amerikanen schokte. Een jongetje dat langs lijken loopt in Bergen-Belsen, zijn blik afgewend. Dat jongetje was de 7-jarige Sieg Maandag uit Amsterdam.
De foto werd kort na de bevrijding van het concentratiekamp genomen. De Brit George Rodger maakte een fotoreportage van het onvoorstelbare leed dat hij daar zag. Foto's van stapels lijken, van gevangenen zo zwak dat ze amper beseften dat ze vrij waren en van dat jongetje dat langs de vele lijken liep.
Rodger wist niet wie het jongetje was. Hij heeft niet hem gepraat. Hij was gegrepen door het beeld van een jongetje dat schijnbaar onverschillig langs de lijken loopt.

Sieg was toen al bijna een jaar in Bergen-Belsen. De dood, de honger en het lijden hoorden bij zijn jonge leven. Het is zijn leven. Hij was nog maar vijf jaar toen hij samen met zijn Joodse ouders en zus gedeporteerd werd naar Westerbork en later naar Bergen-Belsen in Duitsland.
Zijn vader werd op 4 december 1944 overgeplaatst naar concentratiekamp Sachsenhausen. Hij heeft de oorlog niet overleefd. Een dag later werd zijn moeder gedeporteerd naar Neuengamme. Sieg en zijn zusje bleven alleen achter. In april werden ze bevrijd door Britse soldaten.
Kort daarna werd ook moeder Maandag bevrijd. Via Zweden kwam ze terug in Amsterdam. Ze ging direct op zoek naar haar kinderen. Maar niemand wist iets. Volgens het Rode Kruis waren Sieg en Henneke dood.

Nadat Hitler in 1933 Neurenberg had uitgeroepen tot "Stad van de Nazi-partijbijeenkomsten", begon de bouw van monumentale gebouwen voor de massabijeenkomsten van de partij op elf vierkante kilometer (4,25 vierkante mijl) in het zuidoostelijke deel van de stad. Zelfs vandaag de dag getuigen de overblijfselen van enorme bouwwerken van de grootheidswaanzin van het nationaal-socialistische regime.

Ingenieur Meijer werkt aan de Pakan Baroe-spoorweg in de jungle op Sumatra:
'Het was een tijd van barre ellende. Ik kan me niet herinneren dat er het laatste half jaar ooit werd gelachen. De Jap wilde niet alleen een spoorweg aanleggen, maar ook dat daarbij zoveel mogelijk mensen zouden omkomen. Dat laatste is voortreffelijk gelukt. Soms kwam je terug van de spoorbaan en dan was er alweer een vriend overleden. In Kamp 2, het ziekenkamp, kwam je alleen om dood te gaan.'

De krijgsgevangen militairen worden tewerkgesteld in kampen, soms in Indië zelf maar ook in Birma, Taiwan en Japan. In Birma en op Sumatra moeten ze een spoorweg aanleggen. Er zijn geen machines. De bouten worden met een hamer door het hout geslagen. Duizenden gevangenen en dwangarbeiders sterven door ziekte en uitputting.

Tweede Wereldoorlog 1939-45 24 oktober 1940 Adolf Hitler verwelkomt het Franse staatshoofd maarschalk Henry Philippe Petain in Montoire-sur-le-Loir. In het midden, hoofdtolk, minister Dr. Paul Schmidt. Aan de rechterkant, Reichsminister van Buitenlandse Zaken Joachim von Ribbentrop.

Nazi's creëerden een getto in de Poolse hoofdstad voor 480.000 Joden

Op 86-jarige leeftijd beschouwt Krystyna Budnicka, de enige overlevende van haar familie, het als een plicht om over haar leven in het getto van Warschau te vertellen, zodat de herinnering aan haar dierbaren "levend" blijft. 'Ik heb mijn zes broers en zussen, mijn zus, mijn ouders en vier schoonzussen verloren. Ik was alleen ”, zegt Krystyna, met een ferme en duidelijke stem, ter gelegenheid van de 75e verjaardag van de opstand in het getto van Warschau. Een jaar na de inval in Polen in september 1939 creëerden de Duitsers een "speciale wijk" voor joden in de Poolse hoofdstad. Daar hielden ze meer dan 480.000 mensen vast om hen uit te roeien door honger en ziekte, en om 300.000 te deporteren naar de gaskamers van het Treblinka-kamp, 100 kilometer ten oosten van Warschau.

Operatie Market Garden was een geallieerd offensief gericht tegen nazi-Duitsland in september 1944, tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog. De operatie, gekenmerkt door een ruime inzet van luchtlandingstroepen om strategische bruggen op Nederlands grondgebied te veroveren, was uiteindelijk een mislukking doordat de cruciale brug bij Arnhem niet kon worden behouden.

1945: de val van Berlijn
Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog wordt vanaf eind april tot en met 2 mei hard gevochten in Berlijn, tussen soldaten van de Sovjet-Unie en Duitsland. Waarschijnlijk komen bij deze Slag om Berlijn meer dan 200.000 mensen om het leven. Veel Nazi-kopstukken, onder wie Hitler en zijn vrouw Eva, plegen in die tijd zelfmoord, evenals minister van Propaganda Joseph Goebbels en zijn vrouw Magda, die samen met artsen haar 6 kinderen vermoordt. Op 2 mei valt Berlijn, als de Duitse generaal Helmuth Weidling zijn troepen beveelt de wapens neer te leggen. Enkele dagen later is de Tweede Wereldoorlog in Europa voorbij.

Tijdens de oorlog zaten er in Nederland tussen de 300.000 en 330.000 mensen ondergedoken. Onder hen bevonden zich 28.000 Joden. Dit zijn er op het totale aantal onderduikers in verhouding misschien niet veel, maar op een Joodse gemeenschap van 140.000 mensen was het substantieel.

Het bombardement op Rotterdam werd op 14 mei 1940 tussen 13:27 en ongeveer 13:40 uur uitgevoerd door Duitse bommenwerpers in het kader van de Duitse militaire overval op Nederland. Het bombardement van een kwartier vernietigde bijna de gehele historische binnenstad Rotterdam, mede door de branden die ontstonden. Naar schatting kwamen 650 tot 900 mensen om, en ongeveer 80.000 inwoners werden dakloos. Het bombardement was de reactie van de Duitse invallers op het verzet van de Nederlandse troepen (vooral bij de Afsluitdijk, op de Grebbeberg en aan de Moerdijkbruggen), waardoor de Duitse opmars werd vertraagd. De Duitsers hadden een snelle opmars door Nederland, België en Luxemburg gepland, in de veldtocht tegen Frankrijk. Het bombardement leidde nog dezelfde dag tot de overgave van Rotterdam en onder de dreiging dat ook andere steden zouden worden gebombardeerd, te beginnen met Utrecht, tot de overgave van Nederland op 15 mei 1940.

Het zal iedereen bekend zijn dat er in Auschwitz veel slachtoffers zijn gevallen, er zaten dan ook erg veel mensen gevangen. Om ze uit elkaar te houden kenden de nazi's nummers toe, namen waren niet belangrijk meer. Om je te allen tijde te kunnen herkennen werd het nummer op je arm getatoeëerd.

In veel te volle treinwagons werden vanuit heel Europa honderduizenden Joden naar Auschwitz gebracht, bij aankomst was er totale chaos want welke kant moest je op. SS'ers deden een eerste selectie. Een op de vijf werd 'op het oog' geschikt bevonden om te werken, de rest ging gelijk richting de gaskamers.

De ongelukkigen moesten zich uitkleden en kregen een werkpak aan, het hoofd werd kaalgeschoren om hoofdluis tegen te gaan. Je naam deed er niet meer toe, je kreeg een nummer. Dat was aanvankelijk een lapje stof dat op je kleding werd genaaid, de Duitsers vonden dat al veel te veel werk waarop het nummer op de onderarm werd getatoeëerd.
Zowel Joodse als niet-Joodse gevangenen kregen in Auschwitz een 'serienummer'. In he tbegin op de borst, later op de linkerarm. Ongeveer 400.000 mensen zijn getatoeëerd in Auschwitz, slechts enkele duizenden overleefden het gruwelijke regime in het Duitse kamp in Polen.

In de Tweede Wereldoorlog bezette het Japanse leger Nederlands-Indië en andere gebieden in Zuidoost-Azië. ... Eerder al had het delen van China veroverd. Japan hoorde van 1936 tot 1945 tot de As-mogendheden, de bondgenoten van Nazi-Duitsland.

Wilhelm Brasse (fotograaf) werkte in de doka van Auschwitz samen met: Tadek Brodka, Stanislaw Tralka, Wladyslaw Wawrzyniak, Franek Myszkowski en Alfred Wojcicki. Onder de leiding van SS'er Bernhard Walter voerden zij de indentificatiedienst uit in Auschwitz. Zij moesten alle gevangenen en de slachtoffers van Josef Mengele fotograferen voor de leiding van het kamp, om het vervolgens verder te verspreiden onder de leiders van de Nazi's.

Rijkskanselier Adolf Hitler buigt voor Rijkspresident Paul von Hindenburg en geeft hem een hand. Met dit gebaar wilde Hitler laten zien dat Hindenburg nog altijd het eigenlijke staatshoofd was en dat er geen gevaar uitging van de nazi's.

De Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP, Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei) was de partij die op 24 februari 1920 ontstond uit de Duitse Arbeiderspartij (DAP, Deutsche Arbeiterpartei). De NSDAP had als politieke ideologie het nationaalsocialisme, een mix van extreem nationalistische en extreem racistische denkbeelden, met als boegbeeld Adolf Hitler. De partij kwam in 1933 in Duitsland aan de macht met behulp van propaganda die appelleerde aan de wraakgevoelens onder de Duitse bevolking en door terreur tegen en intimidatie van politieke tegenstanders. Tot de eerste regeringsdaden behoorden de beknotting van de vrijheid van meningsuiting en het verbieden van andere politieke partijen.

George VI was op zijn hoede voor Churchill na Gallipoli en de crisis van de troonsafstand. Maar een veelgeprezen nieuw leven van de premier in oorlogstijd door Andrew Roberts onthult dat de twee vertrouwelingen werden en uiteindelijk goede vrienden.

De USS Arizona (BB-39) brandt na de Japanse aanval op Pearl Harbor.

Heinrich Himmler en Hitler kijken naar militaire manoeuvres, Münster, 1940. Hitler neemt enigszins zelfbewust de houding aan van een Pruisische krijgsheer met zijn linkervoet naar voren. De foto wordt meestal bijgesneden om alleen de mannen aan de linkerkant te laten zien, maar je hebt misschien ook gehoord van de man die bijna buiten beeld was aan de rechterkant, volledig onbekend in 1940 - Himmlers adjudant, Joachim Peiper.

Op de foto zie je Joodse kinderen uit het concentratiekamp Auschwitz. De foto is gemaakt door Russische soldaten een paar dagen nadat het kamp is bevrijd.
Alle dertien kinderen op de foto hebben een heel zware tijd gehad in het kamp.

Gabriel is nog maar zes jaar oud als hij samen met zijn familie naar Auschwitz wordt gebracht. Het is begin november 1944 als ze met de trein aankomen in het kamp. Al na een paar dagen werd Gabriel gescheiden van zijn familie. Hij werd geplaatst in een barak, een soort schuur, speciaal voor kinderen.
Iedere ochtend werd Gabriel wakker gemaakt door het geschreeuw van de Duitse bewakers. Dan moest hij de barak schoonmaken, zijn bed opmaken en douchen. Het was iedere dag hetzelfde, zegt Gabriel.
“We mochten ons na het douchen nooit afdrogen. Nog helemaal nat moesten we buiten in de sneeuw gaan staan. Netjes in een rij, zodat de kampbewaarders ons konden tellen. ”
Gabriel (6)

Gabriel kreeg maar één maaltijd per dag. En dat was vaak niet meer dan een stuk droog brood. Eten moest je gelijk opeten of verstoppen, want anders werd het gestolen door andere kinderen.

De bevrijding van de Duitse bezetting in Nederland vond plaats op het einde van de Tweede Wereldoorlog, durend vanaf eind 1944 tot het voorjaar van 1945.
In het najaar van 1944 werd het zuiden van Nederland bevrijd door het Engelse, Amerikaanse, Canadese en Poolse leger. Deze samenwerkende legers werden de 'geallieerden' genoemd. Het gebied ten noorden van de grote rivieren was nog niet bevrijd; een gewaagde poging daartoe mislukte in september. De bewoners boven de rivieren, vooral in West-Nederland, hadden vervolgens te lijden onder een 'hongerwinter'. Er was bijna geen eten meer; mensen aten bijvoorbeeld tulpenbollen om in leven te blijven. Meer dan 20.000 mensen stierven van honger.
In het voorjaar van 1945 slaagden de geallieerden erin om met een nieuw offensief de grote rivieren over te steken en de Duitse defensie te breken. Op 5 mei 1945 gaf het Duitse leger zich over en was heel Nederland bevrijd (zie Bevrijdingsdag), op enkele Waddeneilanden en een aantal gemeenten na. In Veenendaal werd op 7 mei nog gevochten tussen de Binnenlandse Strijdkrachten (BS) en de SS. Tijdens die gevechten verloren 3 BS'ers hun leven. De eerste geallieerde tanks kwamen pas op 9 mei Veenendaal binnenrijden en een dag later was Veenendaal in zijn geheel bevrijd. Op dat moment was Nederlands-Indië nog bezet door het Japanse leger, dat aan de kant van Duitsland stond. Japan gaf zich over op 15 augustus 1945.

Aitape, Nieuw Guinea. Oktober 1943. Een op het lichaam van een dode Japanse soldaat gevonden foto van sergeant Leonard G. Siffleet . Leonard Siffleet draagt een blinddoek en zijn handen zijn vastgebonden. Naast hem staat Yasuno Chikao gereed om hem met een zwaard te executeren. De executie was bevolen door Vice-admiraal Kamada, de commandant van de Japanse marine. Yasuno Chikao stierf voor het einde van de oorlog.

D-day vond plaats op 6 juni 1944 en was de grootste militaire invasieooit. Er werden die dag 156.000 geallieerde troepen ingezet. Ze maakten vanuit Zuid-Engeland de oversteek naar Normandië. Daar moesten ze via lucht- en amfibische landingen een bruggenhoofd (vaste voet aan wal) vestigen.
Daarnaast waren de geallieerde landingen in Normandië het begin van Operation Overlord. Een belangrijke onderneming met als gevolg de uiteindelijke bevrijding van West-Europa.
Alsook werd de term ‘D-day’ oorspronkelijk gebruikt om het begin van een belangrijke operatie in te luiden.
De landing in Normandië, was voor de westelijke geallieerden de eerste, grootste en belangrijkste invasie van de Tweede Wereldoorlog. Concluderend uit deze drie factoren is dat waarschijnlijk de reden waarom we dit moment als D-day beschouwen.

Celine schreef dat de dagindeling eenvoudig was. Vroeg in de morgen moest je je aankleden voor het appèl op de binnenplaats. Daarna moesten de mensen lang in de houding staan om te wachten op de officieren. Dan werden de gevangenen geteld, dit duurde heel erg lang omdat het soms een paar keer over moest. “Oudere mensen bezweken vaak en vielen om. Ze werden dan hardhandig afgerost, tot ze bewusteloos - of dood - weggedragen moesten worden. Dit kon, als het vaker voorkwam, de gaskamer betekenen.” Na het tellen van de gevangenen werd het eten rondgedeeld. Het eten was meestal een stukje brood. Na het eten werd er niet heel erg veel gedaan. Wat er gedaan moest worden was niet fijn want op het hele terrein stond je tot aan je enkels in de modder. Een keer in de zoveel tijd was er een tussen-selectie. Dan moesten de mensen naakt voor de SS opmarcheren en de mensen die te mager waren moesten naar de gaskamers. “Zelf heb ik driemaal een selectie meegemaakt. Driemaal kwam ik er door.” De sterke mensen moesten werken in munitiefabrieken. Celine kwam in het kamp Kratzau 11 terecht. “Als je 's avonds op je krib van honger, kou en de afgrijselijke luizenplaag niet kon slapen, dacht je over je toestand na. Hoe was het mogelijk, dat je in zo'n hel terechtgekomen was. Wat was dit voor onmenselijke wereld?” Het leven in een kamp was verschrikkelijk. Celine schreef een stukje over wat ze dagelijks zag. “We zagen de schoorstenen van de verbrandingsoven roken en de stank van verbrand mensenvlees sloeg neer op het kamp. Je keek naar die schoorstenen en wist, dat jij ook elk ogenblik aangewezen kon worden om letterlijk de pijp uit te gaan.” Het kamp waar Celine destijds zat, werd bevrijd door de Russen. Ze woog toen nog maar 24 kilo. Ze werd opgenomen in een ziekenbarak. Daarna ging ze naar een ander ziekenhuis waar Amerikanen en Nederlandse ambtenaren opzoek waren naar Nederlands overlevenden. Daarna werd ze met een vliegtuig vervoerd naar Eelde. Toen het wat beter met haar ging mocht ze naar huis. Een ‘thuis’ had ze eigenlijk niet meer. Het huis en de winkels van haar moeder (die ook is omgekomen) waren overgenomen door andere mensen. Alleen als ze kon bewijzen dat alle eigendommen van haar waren, zou ze het terug mogen. Later is Celine voor meerdere rechtzaken getuige geweest. Onder andere in een zaak tegen DR. Lucas. “De laatste keer dat Lucas in onze barak selecteerde, koos hij ca. 100 vrouwen uit. Die hebben we nooit teruggezien.” Uiteindelijk is Celine voor Kindermonumenten gaan werken. Ze is overleden op 30 september 2011

Nog steeds zijn alle vragen rond het vernietigende Duitse bombardement op Rotterdam van dinsdag 14 mei 1940 niet beantwoord. Vast staat dat op hoog Duits niveau een dergelijk zwaar bombardement wordt beschouwd als middel om de Nederlandse overgave te bespoedigen. Dat is ook wat gebeurt, ondanks de voorkeur van de Duitse commandant in Rotterdam, Schmidt, voor een gericht licht bombardement en onderhandelingen met de Nederlandse legerleiding om Rotterdam tot overgave te dwingen. Het bombardement op Rotterdam van 14 mei wordt uitgevoerd door ca. 90 Heinkel-bommenwerpers van het eskader Kampfgeschwader 54 ‘Totenkopf’ (KG 54), dat onder leiding van Geschwaderkommodore Oberst Walter Lackner staat. Tussen 13.27 uur en circa 13.40 uur vindt het grote oppervlaktebombardement op Rotterdam-Centrum, Kralingen en Rotterdam-Noord plaats. De afgeworpen lading verwoest meer dan 30.000 woningen en panden. In totaal komen als gevolg van dit bombardement 800 tot 900 mensen om.

De Processen van Neurenberg zijn de strafprocessen die na afloop van de Tweede Wereldoorlog in de Duitse stad Neurenberg werden gehouden. De geallieerden kozen voor Neurenberg om een aantal redenen. Zo lag de stad centraal in het Duitse Rijk. Het paleis van justitie in Neurenberg was een van de weinige in het gebombardeerde Duitsland dat nog overeind stond. Bovendien bevond zich achter het gebouw een grote gevangenis. Ook was Neurenberg de stad waar de nazipartijhaar grootse 'partijdagen' hield (op de net buiten de stad gelegen Reichsparteitagsgelände). Verder kondigden de nazi's in Neurenberg hun beruchte rassenwetten af.

De Hitlerjugend (Nederlands: Hitlerjeugd) was de nationaalsocialistische jeugdbeweging in Duitsland. De meisjesorganisatie Bund Deutscher Mädel was een onderdeel van de Hitlerjugend.

De Hitlerjugend werd in 1922 opgericht maar stelde de eerste jaren niet veel voor. Op 27 juli 1926 werd de Hitlerjugend pas door Adolf Hitler goedgekeurd. In 1932, het laatste jaar van de Weimarrepubliek, had de Hitlerjugend ongeveer 100.000 leden. Dat was niet veel vergeleken met de ongeveer tien miljoen leden van de Reichsausschuß Deutscher Jugendverbände (de rijksorganisatie voor Duitse jeugdverenigingen). In geen enkel ander land bestond in die jaren een jeugdbeweging die zo vitaal en omvangrijk was als deze Jugendverbände. Maar Hitler hechtte grote waarde aan het nazificeren van deze jeugdbeweging: na de machtsovername door de NSDAP zou daar snel verandering in komen.

De Vrije stad Danzig – politie en douane spelen de verwijdering van de Poolse grensovergang in Sopot op 1 september 1939 na.

14-05-1948: Staat Israel uitgeroepen.

Het uitroepen van de staat Israel leidt tot escalatie van geweld in het Midden-Oosten.
De Rothschild Boulevard werd streng beveilig en de legerpolitie van Hagana hield iedereen in de museumzaal in Tel Aviv scherp in de gaten. De joodse natie had zeshonderd generaties gewacht op deze dag. Het was warm in de drukke zaal. David Ben-Gurion betrad om 4 uur 's middags het museum en tikte met een hamertje op tafel om ieders aandacht te vragen. Na het zingen van het volkslied, de Hatikvah, las hij een onafhankelijkheidsverklaring voor. Het document werd getekend door de 37 leden van de Nationale Raad. De staat Israel was officieel, met Ben-Gurion als de eerste premier.

Op 30 april pleegde Hitler zelfmoord in zijn bunker in Berlijn. Dit deed hij samen met zijn vrouw Eva Braun, met wie hij de dag ervoor getrouwd was. Hitler nam waarschijnlijk eerst het gif cyanide, waarna hij zichzelf door zijn hoofd schoot. Eva nam alleen cyanide vergif. Dit vergif was getest op Hitlers hond om er zeker van te zijn dat het zou werken.

De Reichsparteitagsgelände was een in het zuidoosten van Neurenberg gelegen manifestatieterrein waar de NSDAP haar 'partijdagen' hield. Dit waren meerdaagse propagandistische manifestaties waar de nazi's zich etaleerden met grote optochten van partijleden, toespraken van Adolf Hitler en andere nazibonzen, en sportmanifestaties.

IBAN: NL16ABNA0432196188 | Kvk: 54572851 | BTW: NL141174845B02 | © 2021 Jacques Offenbach |